Spis treści i streszczenie numeru 5/2016

Do pobrania: 5/2016 – wersja elektroniczna

Spis treści 

Kazimierz Jamroz, Jacek Oskarbski, Marcin Zawisza, Michał Miszewski, Karol Żarski – System Informacji dla Kierowców w zarządzaniu ruchem w Trójmieście

Jacek Oskarbski, Krystian Birr , Michał Miszewski, Karol Żarski – Wyznaczanie prędkości średniej pojazdów transportu zbiorowego na podstawie danych z systemu zarządzania ruchem

Piotr Kisielewski – Nowoczesna platforma projektowa i integracyjna systemów IT w komunikacji miejskiej

Mariusz Kieć,  Sylwia Pogodzińska – Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach wchodzących w skład ISSRRP

Mirosław Czerliński, Rafał Ruść, Józef Suda – Ocena efektywności działania priorytetów dla tramwajów realizowanych w systemie SPRINT/ITS/SCATS za pomocą narzędzia VISSIM

Piotr Dera, Michał Wojtaszek – Rozbudowa Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego w ramach projektu Rozwój Systemu Zarządzania Transportem Publicznym w Krakowie

Paweł Gora – Optymalizacja ruchu drogowego bazująca na symulacji z wykorzystaniem algorytmów genetycznych i obliczeń o wysokiej wydajności

Jan Aleksandrowicz, Maciej Piwowarczyk – Architektura informacji o priorytecie dla prowadzących pojazdy

Jan Aleksandrowicz, Maciej Piwowarczyk – Sposoby detekcji pojazdów transportu zbiorowego i ich funkcjonalność

 

Streszczenia

 

Kazimierz Jamroz, Jacek Oskarbski, Marcin Zawisza, Michał Miszewski, Karol Żarski

System Informacji dla Kierowców w zarządzaniu ruchem w Trójmieście

Streszczenie. Dynamiczna informacja dla kierowców stanowi jeden z kluczowych elementów współczesnych systemów zarządzania ruchem. Systemy zapewniające przekazywanie kierowcom aktualnych danych o ruchu od dłuższego czasu są stosowane w krajach europejskich, zarówno na drogach szybkiego ruchu, jak i w miastach. W Polsce rozwijane są systemy, które za pośrednictwem znaków i tablic elektronicznych prezentują dane m. in. o utrudnieniach w ruchu, czy aktualnych czasach przejazdu w sieci drogowej. Tego typu informacje wspomagają wybór optymalnej trasy, co umożliwia minimalizację uciążliwości oraz kosztów podróży. Znaki zmiennej treści pozwalają ponadto w sposób dynamiczny zarządzać dopuszczalnym limitem prędkości, np. na podstawie informacji o zmianach warunków atmosferycznych, robotach drogowych, czy zdarzeniach na drodze. Przedstawione funkcjonalności wpływają na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa ruchu i niezawodności systemu transportu. Artykuł prezentuje przegląd rozwiązań Systemów Informacji dla Kierowców (SIK) w Polsce oraz założenia modułu informacji dla kierowców w Zintegrowanym Systemie Zarządzania Ruchem TRISTAR. Przedstawiono również powiązania modułu informacji z innymi komponentami systemu TRISTAR zapewniającymi dostęp do aktualnych danych o ruchu oraz plany rozwoju systemu.

Słowa kluczowe: dynamiczna informacja dla kierowców, znaki zmiennej treści, zarządzanie ruchem, Inteligentne Systemy Transportu

 

Jacek Oskarbski, Krystian Birr , Michał Miszewski, Karol Żarski

Wyznaczanie prędkości średniej pojazdów transportu zbiorowego na podstawie danych z systemu zarządzania ruchem

Streszczenie: Inteligentne Systemy Transportowe (ITS) są wartościowym źródłem informacji o ruchu drogowym, dotyczącym zarówno transportu publicznego, jak i prywatnego. Głównym problemem jest fakt, że niewiele badań jest prowadzonych w celu określenia prędkości autobusów, tramwajów i trolejbusów w miejskich sieciach ulicznych w zależności od warunków ruchu. W pracy skupiono się na tym, jak informacje z systemów ITS mogą być wykorzystane do modelowania prędkości pojazdów transportu zbiorowego. W tym celu wykorzystano dane z wdrożonego w Trójmieście (Gdańsk, Sopot, Gdynia) Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem TRISTAR. Głównym celem pracy było opracowanie metody modelowania prędkości pojazdów transportu publicznego, do czego wykorzystano moduły systemu TRISTAR. W artykule wyjaśniono w jaki sposób można zbierać, analizować i przetwarzać różne dane, a następnie wykorzystać do tworzenia modeli prędkości. Wynikiem analizy jest model prędkości dla pojazdów transportu zbiorowego w Gdyni. Zaproponowaną metodę warto zweryfikować w innych miastach. Wyznaczone prędkości można wykorzystać m.in. do aktualizacji istniejących rozkładów jazdy oraz na potrzeby kalibracji makroskopowego modelu symulacyjnego.

Słowa kluczowe: modelowanie prędkości, transport zbiorowy, Inteligentne Systemy Transportowe

 

Piotr Kisielewski

Nowoczesna platforma projektowa i integracyjna systemów IT w komunikacji miejskiej

Streszczenie: Rozkład jazdy stanowi podstawę logistyki i fundamentalny systemem informacyjny w publicznym transporcie zbiorowym. Obecnie oprogramowanie do projektowania rozkładów jazdy stanowią zaawansowane technologicznie systemy informatyczne oferujące możliwości szczegółowego projektowania sieci komunikacyjnych, automatycznego generowania kursów, zadań dla pojazdów i kierowców, symulacji ruchu pojazdów w sieci i analityki kosztów operacyjnych systemu transportowego. Systemy rozkładowe zasilają w niezbędne dane inne systemy miejskie m.in. systemy informacji pasażerskiej, dystrybucji biletów, systemy sterowania i kontroli ruchu, systemy ITS i wiele innych. W pracy przedstawiono istotne cechy nowoczesnego systemu projektowania rozkładów, stanowiącego jednocześnie platformę integracyjną systemów informatycznych komunikacji miejskiej.

Słowa kluczowe: transport zbiorowy, projektowanie sieci, planowanie i optymalizacja rozkładu jazdy, system informatyczny, platforma integracyjna

 

Mariusz Kieć,  Sylwia Pogodzińska

Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach wchodzących w skład ISSRRP

Streszczenie: W artykule przedstawiono ocenę bezpieczeństwa ruchu drogowego dla dróg wchodzących w skład systemu obszarowego sterowania ruchem, na przykładzie Inteligentnego Systemu Sterowania Ruchem Regionu Podhalańskiego (ISSRRP). Ocena brd została przeprowadzona za pomocą metody ilorazu szans („odds ratio”). Wykorzystując dane o zdarzeniach drogowych z lat 2009-2014 oszacowano zmianę stanu bezpieczeństwa ruchu, oddzielnie dla dróg wojewódzkich i krajowych wchodzących w skład systemu sterowania oraz dla całego systemu. Przedstawiono również zmianę rodzaju i przyczyn wypadków na drogach objętych systemem sterowania ruchem. Miernikami kwantyfikującymi stan bezpieczeństwa ruchu były: liczby wypadków, rannych i ofiar śmiertelnych oraz wskaźniki wypadkowe (gęstości wypadków, względnego wskaźnika wypadkowego i wskaźnika zagrożenia). Wykazano negatywny wpływ, w okresie po wprowadzeniu ISSRRP, na bezpieczeństwo ruchu głównie dla dróg krajowych wchodzących w skład systemu w odniesieniu do grupy referencyjnej, składającej się z wybranych dróg krajowych w Małopolsce.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo ruchu drogowego, ISSRRP, sterowanie ruchem, iloraz szans, ITS, wypadek

 

Mirosław Czerliński, Rafał Ruść, Józef Suda

Ocena efektywności działania priorytetów dla tramwajów realizowanych w systemie SPRINT/ITS/SCATS za pomocą narzędzia VISSIM

Streszczenie. W artykule przedstawiono ocenę efektywności działania priorytetów realizowanych w zintegrowanym systemie zarządzania ruchem SPRINT/ITS/SCATS wdrożonym w Bydgoszczy. Dla potrzeb analizy zrealizowany został model układu drogowego czterech skrzyżowań w ciągu ulicy Fordońskiej. We wstępie wymieniono dokładną lokalizację analizowanego układu drogowego oraz cel podjęcia tematu. Zdefiniowano również zakres przeprowadzonych badań, jak również opisano wskaźnik efektywności. W głównej części artykułu przedstawiono szczegółowy opis każdego ze skrzyżowań znajdującego się na badanym odcinku układu drogowego. Następnie opisany został sposób sterowania w systemie SCATS, jak również sposób detekcji pojazdów transportu indywidualnego oraz zbiorowego. Dodatkowo omówiono sposób realizacji priorytetu dla pojazdów szynowych. Zdefiniowane zostały również cztery modele sterowania ruchem wybrane do porównania. Po wdrożeniu układu drogowego oraz zaimplementowaniu zdefiniowanych sposobów sterowania do badanego modelu, przeprowadzona została symulacja w programie PTV Vissim. Na jej podstawie uzyskane zostały wartości wskaźników oceniających efektywność wdrożonego rozwiązania.  W podsumowaniu dokonano analizy wyników osiągniętych podczas przeprowadzonych symulacji. Dokonana została również analiza każdego z proponowanych rozwiązań priorytetu.

Słowa kluczowe: priorytet dla transportu miejskiego, SPRINT/ITS/SCATS, Vissim, model układu drogowego, modelowanie, system czasu rzeczywistego

 

Piotr Dera, Michał Wojtaszek

Rozbudowa Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego w ramach projektu Rozwój Systemu Zarządzania Transportem Publicznym w Krakowie

Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest opis rozbudowy Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego w ramach projektu Rozwoju Systemu Zarządzania Transportem Publicznym, realizowanego przez Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie w latach 2013 – 2015. Autorzy w pierwszej kolejności zaprezentowali cele oraz historię budowy Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego, który realizowany jest w Krakowie od 2005 roku. Następnie omówiono poszczególne elementy systemu i jego funkcjonalność. W dalszej części artykułu zaprezentowano założenia realizowanego projektu rozbudowy Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego, a także opisano jego najważniejsze nowe elementy. Na zakończenie przedstawiono wizje planów na przyszłość, dotyczących rozwoju Systemu TTSS, realizowanych również przy ewentualnym udziale środków pochodzących z  Unii Europejskiej.

Słowa kluczowe: transport pasażerski, zarządzanie transportem zbiorowym, nadzór ruchu tramwajowego

 

Paweł Gora

Optymalizacja ruchu drogowego bazująca na symulacji z wykorzystaniem algorytmów genetycznych i obliczeń o wysokiej wydajności

Streszczenie: Artykuł opisuje pomysł na system zarządzania ruchem pojazdów w dużej skali (np. miasta wielkości Warszawy i większe) bazujący na zastosowaniu symulacji komputerowej w modelu mikroskopowym, metaheurystyk (np. algorytmów genetycznych), obliczeń o wysokiej wydajności i sieci neuronowych. Rozważania teoretyczne sugerują, że system taki może działać lepiej niż systemy zarządzania ruchem istniejące obecnie, a wstępne eksperymenty są obiecujące i pokazują, że warto zbadać dokładniej możliwość stworzenia takiego systemu.

Słowa kluczowe: ruch drogowy, algorytmy genetyczne, optymalizacja

 

Jan Aleksandrowicz, Maciej Piwowarczyk

Architektura informacji o priorytecie dla prowadzących pojazdy

Streszczenie: Artykuł przedstawia architekturę systemu informacji o priorytecie dla prowadzących pojazdy transportu zbiorowego, stworzoną w oparciu o metodologię FRAME. Podczas tworzenia architektury logicznej, wykazano, że dostępne elementy architektury FRAME nie obejmują koncepcyjnie realizacji zadań powierzonych projektowanemu systemowi. W celu utworzenia architektury zaproponowano dodanie nowych potrzeb użytkownika, funkcji i przepływów. Artykuł przedstawia wszystkie elementy zaprojektowanej architektury. Dodatkowo zostały w nim zaprezentowane sposoby realizacji architektury w formie architektury fizycznej i organizacyjnej.

Słowa kluczowe: priorytet transportu zbiorowego, informacja dla kierowców, interfejs człowiek-maszyna 

 

Jan Aleksandrowicz, Maciej Piwowarczyk

Sposoby detekcji pojazdów transportu zbiorowego i ich funkcjonalność

Streszczenie. Artykuł porusza tematykę detekcji pojazdów transportu zbiorowego w obrębie skrzyżowań z sygnalizacją świetlną. W artykule zostały przedstawione sposoby wykrywania pojazdów transportu zbiorowego, ich funkcjonalności i przydatność w nowoczesnych systemach sterowania ruchem. W artykule zostały przedstawione m.in. takie rozwiązania jak: detekcja indukcyjna, detekcja radiowa, wideodetekcja, czy detekcja na podstawie lokalizacji GPS. Dodatkowo zaproponowano możliwość wykorzystania techniki RFID w detekcji pojazdów transportu zbiorowego.

Słowa kluczowe: transport zbiorowy, priorytet w ruchu, detekcja pojazdów