Spis treści i streszczenie nr 6/2022

Do pobrania: 6/2022 – wersja elektroniczna

Spis treści

Maciej Kaczorek, Marianna Jacyna – Model decyzyjny rozwoju systemu transportowego z zastosowaniem logiki rozmytej  

Jan Aleksandrowicz – Wielokryterialna optymalizacja przydziału taboru do linii miejskiego transportu zbiorowego

Szymon Klemba – Prognoza zużycia paliw płynnych w transporcie kolejowym do roku 2040

Piotr Chyliński – Prognozowanie potencjału popytowego dla miejscowości nie posiadających dostępu do sieci kolejowej

 

Streszczenia

Maciej Kaczorek, Marianna Jacyna

Model decyzyjny rozwoju systemu transportowego z zastosowaniem logiki rozmytej

Streszczenie: Wybór proponowanych do realizacji projektów infrastrukturalnych, które zapewnią osiąganie celów rozwojowych, jest jednym z kluczowych zagadnień planowania. W Polsce, w obszarze strategicznego planowania rozwoju infrastruktury transportowej, metody wspomagania decyzji nie są kompleksowo stosowane. Artykuł ten ma na celu wypełnienie tej luki za pomocą modelu decyzyjnego rozwoju transportu z zastosowaniem logiki rozmytej. Zaprezentowana metoda umożliwia ocenę projektów kolejowych i drogowych względem grupy kryteriów odpowiadających głównym paradygmatom rozwoju, tj. zrównoważonemu rozwojowi i jakości życia. W celu praktycznego zastosowania logiki rozmytej wykorzystano moduł Fuzzy Logic Toolbox dostępny w pakiecie MATLAB. Model rozwoju obejmuje definicję zmiennych lingwistycznych odpowiadających kryteriom decyzyjnym, funkcje przynależności, reguły wnioskowania oraz ocenę wyników. Model został zastosowany do oceny dwóch rzeczywistych projektów infrastrukturalnych w zakresie linii kolejowej i drogi. Rozważania przeprowadzone w tym artykule wskazują na przydatność logiki rozmytej do wspomagania decyzji w planowaniu rozwoju transportu.

Słowa kluczowe: logika rozmyta, planowanie transportu, polityka rozwoju, wspomaganie decyzji,

  

Jan Aleksandrowicz 

Wielokryterialna optymalizacja przydziału taboru do linii miejskiego transportu zbiorowego

Streszczenie: Artykuł  poświęcony jest tematyce wielokryterialnej optymalizacji przydziału taboru do linii miejskiego transportu zbiorowego. W artykule przedstawiono propozycję modelu czterokryterialnego mającego zastosowanie w systemach miejskiego transportu zbiorowego obsługiwanych pojazdami elektrycznymi i spalinowymi. W opracowaniu zdefiniowano aktualne wymagania względem transportu zbiorowego oraz uwarunkowania przydziału taboru do linii. Przedstawiono ograniczenia procesu decyzyjnego przydziału taboru oraz wskazano cztery kryteria optymalizacji (komfort podróży, energochłonność pojazdów, emisja szkodliwych substancji oraz oczekiwania organizatora miejskiego transportu zbiorowego). W pracy przedstawiono i objaśniono opracowany model optymalizacji przydziału taboru wraz z ograniczeniami. W artykule przedstawiono wyniki testów modelu wraz z praktycznym zastosowaniem z wykorzystaniem autorskiego programu w środowisku MATLAB. Artykuł zakończono wnioskami z przeprowadzonych prac i planem dalszych prac nad tematem.

Słowa kluczowe: przydział taboru, model optymalizacyjny, miejski transport zbiorowy

 

Szymon Klemba 

Prognoza zużycia paliw płynnych w transporcie kolejowym do roku 2040

Streszczenie: Artykuł jest poświęcony opracowaniu prognoz wartości energetycznej zużytego oleju napędowego wykonanego na potrzeby realizacji ustawowych zadań Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami. Prognozy zostały wykonane za pomocą opracowanego modelu wskaźnikowego, który uwzględniał zmienne, takie jak stan elektryfikacji poszczególnych odcinków sieci kolejowej, stopień wykorzystania taboru spalinowego na liniach zelektryfikowanych oraz wskaźnik zastępowalności taboru spalinowego taborem bezemisyjnym czy poprawa sprawności pojazdów spalinowych. Model bazował na ogólnodostępnych danych GUS oraz UTK, jak również specjalnie pozyskanych danych narodowego zarządcy infrastruktury kolejowej PKP PLK S.A. oraz przewoźników kolejowych. Opracowany model dla roku bazowego cechuje się błędem wynoszącym 2% obliczanego zużycia paliwa. Prognozy wykonano dla trzech scenariuszy: „zerowego”, scenariusza A „bez dodatkowych działań” (względem planowanych w momencie opracowywania prognozy) oraz scenariusza B „z dodatkowymi działaniami”, gdzie jako działania rozumie się inwestycje podejmowane w zakresie modernizacji infrastruktury i taboru kolejowego, jak również wprowadzanie zmian w organizacji przewozów kolejowych. Wyniki prognoz wskazują, że w najbardziej optymistycznym z punktu widzenia redukcji zużycia paliw płynnych w transporcie kolejowym scenariuszu B, do roku 2040 może nastąpić spadek zapotrzebowania na takie paliwa o około 31%. Według bardziej prawdopodobnego scenariusza A zużycie paliwa do 2040 nieznacznie wzrośnie. Elektryfikacja sieci kolejowej jest tylko jednym ze środków eliminowania pracy przewozowej realizowanej trakcją spalinową. Redukcja zużycia oleju napędowego wymaga znaczących zmian na rynku taboru kolejowego zmierzających w kierunku wdrażania pojazdów bezemisyjnych.

Słowa kluczowe: transport kolejowy, paliwa płynne, emisje, prognozowanie

 

Piotr Chyliński 

Prognozowanie potencjału popytowego dla miejscowości nie posiadających dostępu do sieci kolejowej

Streszczenie:   W artykule przedstawiono tło gospodarcze zaniku obsługi pasażerskiej koleją niektórych miast powiatowych na przełomie lat 90-tych ubiegłego stulecia i pierwszej dekady XXI wieku, oraz szanse i możliwości na ponowne ich włączenie w sieć przewozów kolejowych. W związku z procesem realizacji dokumentacji przedprojektowych dla programu „Kolej Plus” obejmującego przywracanie połączeń pasażerskich, omówiono problematykę prognozowania potencjału popytowego w transporcie kolejowym. Przedstawiono prostą metodę szacowania potencjału dla miejscowości, które nigdy takiego połączenia nie miały, bądź utraciły je w wyniku likwidacji linii lokalnych.

Słowa kluczowe: transport kolejowy, popyt, potencjał popytowy