Spis treści  i streszczenie numeru 1/2018

Do pobrania: 1/2018 – wersja elektroniczna

Spis treści

Sylwia Pogodzińska – Szacowanie natężenia ruchu rowerowego na podstawie danych z systemu rowerów miejskich

Remigiusz Wojtal – Zanieczyszczenie powietrza w miastach w aspekcie ruchu samochodowego

Paulina Bździuch, Marek Bogacki – Emisja metali ciężkich do powietrza z autobusów miejskich w Krakowie w latach 2010-2025

Aleksandra Faron – Relacje pomiędzy planowaniem rozwoju struktury zabudowy miasta a systemem transportowym na przykładzie Krakowa

Ewelina Berlińska, Jan Choma – Implikacja innowacyjnych aplikacji mobilnych usprawniających przepływ osób w miastach na wdrażanie koncepcji zrównoważonego transportu oraz koncepcji SmartCity

 

Streszczenia

 

Sylwia Pogodzińska

Szacowanie natężenia ruchu rowerowego na podstawie danych z systemu rowerów miejskich

Streszczenie: W artykule przedstawiono metodę szacowania natężenia ruchu rowerowego na podstawie danych GPS z systemu rowerów miejskich. Badania wykonano na przykładzie miasta Krakowa, wykorzystując dane o dobowym natężeniu ruchu rowerowego z 5 pętli pomiaru automatycznego oraz dane GPS z systemu rowerów miejskich Wavelo. Na podstawie dwuczynnikowej analizy wariancji (ANOVA) oraz testu post-hoc Tukey’a określono wpływ czynników „lokalizacja” i „dzień tygodnia” na udział rowerów systemu miejskiego w całym potoku rowerzystów. Wykazano, że badany udział zmienia się statystycznie istotnie pomiędzy analizowanymi lokalizacjami. W przypadku udziału szacowanego w poszczególnych dniach tygodnia zmiana jest nieistotna. Wyznaczona zależność pomiędzy ogólnym natężeniem ruchu rowerowego i natężeniem ruchu rowerów systemu Wavelo charakteryzuje się wysokimi współczynnikami determinacji R² (przekraczającymi wartość 0,90) oraz średnim błędem oszacowania nie większym od 11,5%. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na możliwość szacowania natężenia całości ruchu rowerowego na podstawie danych GPS z systemu rowerów miejskich. Praktyczne wdrożenie takiego sposobu szacowania natężenia ruchu rowerowego wymaga jednak przeprowadzenia pomiarów kontrolnych weryfikujących opracowane zależności wraz z określeniem wpływu lokalizacji przekroju pomiarowego.

Słowa kluczowe: natężenie ruchu rowerowego, system rowerów miejskich, dane GPS, Wavelo

 

Remigiusz Wojtal

Zanieczyszczenie powietrza w miastach w aspekcie ruchu samochodowego

Streszczenie: Zanieczyszczenie powietrza w miastach jest odczuwalnym problemem, zwłaszcza w porze jesienno-zimowej. Szkodliwe związki, takie jak tlenki węgla, azotu oraz pyły zawieszone PM10 i PM2.5 emitowane są przez różne źródła: punktowe i liniowe, a jednym z nich jest nadmierny ruch samochodowy. Pomimo tego, iż pojazdy spalinowe emitują głównie tlenki, to ich wzrastająca ilość powoduje, iż udział w zanieczyszczeniu powietrza pyłami również jest istotny.

Słowa kluczowe: zanieczyszczenie powietrza, smog, pyły zawieszone, ruch drogowy

 

Paulina Bździuch, Marek Bogacki

 Emisja metali ciężkich do powietrza z autobusów miejskich w Krakowie w latach 2010-2025

 Streszczenie: Transport samochodowy jest źródłem emisji metali ciężkich do powietrza, powodując wzrost stężeń tych zanieczyszczeń w powietrzu oraz zanieczyszczanie gleb wzdłuż szlaków komunikacyjnych.  Metale ciężkie emitowane są zarówno z procesu spalania paliw w silnikach samochodowych, jak również z procesu ścierania opon i hamulców. W artykule przedstawiono wyniki badań nad zmianami wielkości emisji: ołowiu (Pb), kadmu (Cd), miedzi (Cu), chromu (Cr), niklu (Ni), selenu (Se) oraz cynku (Zn) z floty autobusów miejskich i aglomeracyjnych w Krakowie w latach 2010-2015 wraz z prognozą na lata 2017, 2020 i 2025. Obliczenia emisji dla lat 2010-2015 wykonano z uwzględnieniem rzeczywistych danych ruchowych floty autobusów miejskich dwóch operatorów, jakimi są Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie oraz firma Mobilis group Sp. z o.o. Obliczenia prognostyczne dla lat 2017-2025 uwzględniają plany operatorów w zakresie działań modernizacyjnych floty. Wyniki obliczeń ładunków rocznych emitowanych metali ciężkich przedstawiono w formie map, obrazujących rozkład emisji na obszarze gmin aglomeracji krakowskiej, jak również wzdłuż szlaków komunikacyjnych, po których poruszają się autobusy analizowanej floty.

Słowa kluczowe: komunikacja miejska, metale ciężkie, zanieczyszczenie powietrza, inwentaryzacja emisji

 

Aleksandra Faron

Relacje pomiędzy planowaniem rozwoju struktury zabudowy miasta a systemem transportowym na przykładzie Krakowa

Streszczenie: Obserwowany w ostatnich latach dynamiczny rozwój miast ma bardzo silny wpływ na funkcjonalność układu drogowo-ulicznego. Powstawanie nowych osiedli mieszkaniowych, wielkopowierzchniowych obiektów handlowo–usługowych czy hal produkcyjnych jest znaczącym generatorem ruchu mającym bardzo silny wpływ na zmiany, zarówno w funkcjonowaniu układu ulicznego, jak i systemu transportu zbiorowego. Działania miasta na rzecz rozwoju tych systemów, powinny być ściśle związane z planowaniem struktury funkcjonalno–przestrzennej miasta. Jednym z najbardziej efektywnych środków transportu zbiorowego jest transport szynowy, w większości niezależny od ruchu samochodowego. Rozwijając ten system, należy jednocześnie skupić się na odpowiednim zagospodarowaniu otoczenia jego przystanków pod kątem funkcji użytkowania terenu i jego intensywności, co zapewni wysoki potencjał pasażerski.  Niniejszy artykuł jest rezultatem projektu „Model przestrzennej struktury Krakowa. Perspektywa planistyczna”, opracowanego na zlecenie Biura Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Krakowa [1], którego Autorka niniejszego artykułu była współautorką.

Słowa kluczowe: planowanie systemów transportowych, planowanie zagospodarowania przestrzennego, transport zrównoważony

 

Ewelina Berlińska, Jan Choma

Implikacja innowacyjnych aplikacji mobilnych usprawniających przepływ osób w miastach na wdrażanie koncepcji zrównoważonego transportu oraz koncepcji SmartCity

Streszczenie: W dobie niezwykle szybkiego rozwoju przemysłu IT oraz technologii mobilnych, jak również znacznej urbanizacji miast oraz powiększającej się z roku na rok liczbie samochodów osobowych, a co za tym idzie coraz większej kongestii transportowej, nadzwyczajnego znaczenia nabiera tworzenie oraz wdrażanie aplikacji mobilnych i webowych usprawniających proces przemieszczania się w miastach. Rosnące potrzeby miast oraz zwiększająca się ich powierzchnia oraz brak możliwości wystarczającego rozwoju infrastruktury drogowej poprzez zagospodarowanie przestrzenne miast, nie pozwala na uzyskanie odpowiedniej przepustowości oraz idącego za nią komfortu komunikacyjnego. Obszarami sprawnego przepływu na terenach miast zajmuje się logistyka miejska, a w szczególności wdrażanie koncepcji zrównoważonego rozwoju transportu oraz koncepcji inteligentnych miast – SmartCity. Jednym z najważniejszych celów, jakie powinny przyświecać zarządzającym obszarami miejskimi, jest zmienianie tendencji mieszkańców do wyboru środka transportu – z transportu indywidualnego samochodem osobowym na transport zbiorowy (szczególnie komunikację publiczną), co prowadzi do zmniejszenia natężenia miejskiej kongestii. Aplikacje mobilne mogą mieć istotny wpływ na zmianę trendu podróżowania i rezygnację z samochodu osobowego przez mieszkańców miast. Na rynku istnieje wiele bezpłatnych aplikacji, które w znaczący sposób ułatwiają poruszanie się komunikacją zbiorową. Równie ważne są aplikacje, które pomagają przemieszczać się osobom podróżującym samochodem osobowym, prowadząc najszybszą trasą z uwzględnieniem natężenia ruchu na danych odcinkach oraz zagrożenia i incydentów drogowych. Dzięki korzystaniu z tego typu aplikacji możliwe jest odpowiednie rozładowanie ruchu. Autorzy publikacji przedstawiają w niej dane aplikacje oraz wyniki autorskich badań dotyczących stopnia wykorzystania aplikacji mobilnych do przemieszczania się po mieście.

Słowa kluczowe: SmartCity, logistyka miejska, logistyka, transport, zrównoważony rozwój transportu