Spis treści i streszczenie numeru 5/2018

Do pobrania: 5/2018 – wersja elektroniczna

Spis treści

Katarzyna Nosal Hoy – Czynnik płci w zachowaniach komunikacyjnych

Aleksandra Faron – Wpływ dostępności pieszej oraz lokalizacji przystanku kolejowego na jego potencjał pasażerski

Rafał Kucharski, Justyna Mielczarek, Arkadiusz Drabicki, Andrzej Szarata – Metoda aktualizacji modelu podróży z wykorzystaniem macierzy przemieszczeń telefonów komórkowych

Denis Kapski, Anton Pashkevich, Aleksandra Volynets – Estimation of the traffic flow parameters based on the processing of navigation data on the vehicles movement

 

Streszczenia

Katarzyna Nosal Hoy

Czynnik płci w zachowaniach komunikacyjnych

Streszczenie: Udział kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz role pełnione w rodzinie determinują różnice w ich zachowaniach komunikacyjnych, m.in. w zakresie motywacji podróży, ich liczby i wykorzystywanych środkach transportu. W artykule zaprezentowano te odmienności. Tezy sformułowane na podstawie badań przeprowadzonych na poziomie UE oraz w innych krajach, zweryfikowano wynikami badań podróży z kilku miast polskich. Analizy przeprowadzone na gruncie krajowym potwierdziły wnioski płynące z badań zagranicznych. Motywacje podróży mężczyzn są częściej związane z pracą i załatwianiem spraw służbowych, natomiast kobiet – z zakupami, załatwianiem spraw związanych z domem oraz towarzyszeniem innym osobom, w tym dzieciom. Znaczne różnice w liczbie podróży odbywanych przez kobiety i mężczyzn zauważalne są szczególnie w przypadku osób w wieku 25-59 lat, w analizach uwzględniających ich status. Kobiety częściej podróżują pieszo i środkami transportu zbiorowego, zaś mężczyźni – samochodem, motocyklem i rowerem.

Słowa kluczowe: zachowania komunikacyjne, różnice płci, motywacje podróży, ruchliwość, podział zadań przewozowych

 

Aleksandra Faron

Wpływ dostępności pieszej oraz lokalizacji przystanku kolejowego na jego potencjał pasażerski

Streszczenie: W artykule przedstawiono jeden ze sposobów zwiększenia kolejowego potencjału pasażerskiego poprzez kształtowanie dostępności pieszej przystanków kolejowych oraz sposobu zagospodarowania ich otoczenia, pod kątem funkcji i intensywności użytkowania terenu. W pierwszej części artykułu przedstawiono wytyczne dotyczące kształtowania dostępności pieszej do przystanku w kontekście rzeczywistej odległości dojścia. W kolejnym kroku opisano sposoby zagospodarowania otoczenia przystanku kolejowego, w zależności od jego funkcji i lokalizacji w kontekście miasta. W ostatnim kroku, dla wybranego przystanku kolejowego w Krakowie, dokonano analizy jego dostępności pieszej w zależności od jego lokalizacji w kontekście zagospodarowania obszaru. Dla tych dwóch wariantów wyznaczono wartość kolejowego potencjału pasażerskiego, także dla przypadku zmian w sposobie zagospodarowania otoczenia przystanku.

Słowa kluczowe: przystanki kolejowe, system kolei aglomeracyjnej, zagospodarowanie przestrzenne, rozwój miasta

 

Rafał Kucharski, Justyna Mielczarek, Arkadiusz Drabicki, Andrzej Szarata

Metoda aktualizacji modelu podróży z wykorzystaniem macierzy przemieszczeń telefonów komórkowych

Streszczenie. W artykule prezentujemy metodę aktualizacji modelu podróży z użyciem macierzy przemieszczeń telefonów komórkowych. Proponujemy rozwiązanie dla sytuacji, gdy model popytu przestaje być aktualny, a jednocześnie dostępne są duże zbiory danych o faktycznych przemieszczeniach.  Jako że budowa modelu popytu jest pracochłonna i kosztowna, a duże zbiory danych coraz bardziej dostępne, wskazane jest opracowanie metody aktualizacji. Jest to jednak problematyczne. Po pierwsze szczegółowość podziału obszaru na rejony jest zazwyczaj większa niż ta dostępna dla macierzy komórkowych, po drugie model popytu zawiera pełny opis mobilności (ruchliwość, motywacje, modele wyboru celu, środka podróży i trasy), a macierze komórkowe zawierają jedynie wielkości podróży. W niniejszym artykule proponujemy metodę wykorzystującą zalety obydwu źródeł danych. W szczególności korzystamy z formuł generacji ruchu, zmiennych objaśniających i struktury motywacji ujawnionych w badaniach, na podstawie których sformułowano model podróży. Dopełniamy te dane dwustopniowym modelem wyboru celu podróży opracowanym na podstawie struktury przemieszczeń telefonów komórkowych. Uzyskane wielkości podróży kalibrujemy do wielkości ujawnionych w macierzach a następnie potoki pasażerów i pojazdów kalibrujemy do wyników uzyskanych w pomiarach. Propozycja ta nie eliminuje wszystkich problemów i niejasności, ale niewątpliwe pozwala na pełniejsze wykorzystanie tego cennego źródła danych. Metodę ilustrujemy wynikami aktualizacji Małopolskiego Modelu Ruchu z użyciem macierzy przemieszczeń między powiatami całej Polski klientów jednego z operatorów. W efekcie model podróży oparty na zdezaktualizowanych wynikach badań został zaktualizowany do aktualnej struktury przemieszczeń i wielkości podróży, ale i sam opis mobilności stał się dokładniejszy. Dzięki wydzieleniu na etapie generacji ruchu liczby podróży: a) do Krakowa, b) do Tarnowa lub Nowego Sącza, c) między-powiatowych d) wewnątrz-powiatowych e) zewnątrz-wojewódzkich, udało się uzyskać obraz podróży regionalnych zgodny z rzeczywistym.

Słowa kluczowe: więźba ruchu, model popytu, dane GSM, model podróży

 

Denis Kapski, Anton Pashkevich, Aleksandra Volynets

Ocena parametrów potoków transportowych na podstawie przetwarzania danych nawigacyjnych o ruchu pojazdów  (tekst w języku angielskim)

Streszczenie: Artykuł opisuje metodę oceny parametrów potoków transportowych za pomocą dwupłynowego modelu matematycznego Herman-Prigogine, która została opracowana w oparciu o zaproponowaną metodę oceny parametrów systemu za pomocą biernego przetwarzanie danych nawigacyjnych o ruchu pojazdów. Skuteczność proponowanych algorytmów oraz modeli matematycznych do oceny parametrów potoków ruchu drogowego i systemu jako całości została potwierdzona podczas testu przy użyciu zestawu pojazdów na głównych autostradach Białorusi.

Słowa kluczowe: pojazd, ruch drogowy, system nawigacji, parametry przepływu ruchu, matematyczny model do oceny przepływu ruchu