Spis treści i streszczenie numeru 8/2013

Do pobrania: 8/2013 – wersja elektroniczna

Spis treści

Andrzej Brzeziński, Karolina Jesionkiewicz-Niedzińska, Agnieszka Rogala – Wady i zalety systemu „Parkuj i jedź” na przykładzie aglomeracji warszawskiej

Sławomir Czerwiński – System park and ride we Wrocławiu – przykład parkingu przy stadionie miejskim

Igor Gisterek – Alternatywny środek transportu metropolitalnego dla Wrocławia

Bąk Radosław – Dylematy stosowania „zielonej strzałki”

Michał Wójcicki – Projekt kolejowy „Stuttgart 21”

 

Streszczenia

Andrzej Brzeziński, Karolina Jesionkiewicz-Niedzińska, Agnieszka Rogala

Wady i zalety systemu „Parkuj i jedź” na przykładzie aglomeracji warszawskiej

Streszczenie: Rosnąca liczba samochodów wjeżdżających do centrów miast powoduje obniżenie jakości systemów transportowych i jakości życia, głównie z powodu zatłoczenia ruchem, zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu. Przeciwdziałanie takim negatywnym zjawiskom wymaga podejmowania działań przyczyniających się do zmniejszania zapotrzebowania na odbywanie podróży samochodowych. Jedną z metod jest zachęcanie do korzystania z systemu Parkuj i Jedź (P+R/B+R), który jest połączeniem podróży odbywanych indywidualnie (samochodem/rowerem) i transportem zbiorowym z przesiadką w węźle transportowym, odbywanych głównie w korytarzach prowadzących promieniście do centrów miast. Z punktu widzenia użytkowników systemu transportowego wykorzystywanie samochodu tam, gdzie nie występuje kongestia oraz transportu zbiorowego w centrach miast umożliwia skrócenie czasu podróżowania. W artykule przedstawiono wyniki badań oraz doświadczenia z funkcjonowania systemu P+R w Warszawie i na Mazowszu na przestrzeni kilku ostatnich lat. Opisano charakterystykę funkcjonujących systemów P+R, intensywność wykorzystania systemu, koszty inwestycyjne i eksploatacyjne oraz preferencje użytkowników. Szerszej analizie poddano wpływ P+R na system transportowy, w tym przede wszystkich stopień przejęcia potencjalnych podróży transportem indywidualnym. Przedstawiono korzyści dla użytkowników i organizatora systemu oraz wady, takie jak np. nieuzasadnione wydłużanie podróży samochodowych czy przenoszenie się użytkowników z transportu zbiorowego do samochodów. Przedstawione wnioski i rekomendacje mogą stanowić podstawę dla decyzji dotyczących przyszłego rozwoju systemu P+R w Polsce oraz służyć do analizy i planowania miejskich i aglomeracyjnych systemów transportowych.

Słowa kluczowe: system parkuj i jedź, P+R, B+R, węzły przesiadkowe, podział zadań przewozowych, zachowania komunikacyjne

 

Sławomir Czerwiński

System park and ride we Wrocławiu – przykład parkingu przy stadionie miejskim

Streszczenie: W dobie upowszechniającego się zjawiska kompresji czasu mieszkańcy oczekują od miast szybkiego dostępu do ich przestrzeni, łatwego dojazdu i parkingów. System park and ride oraz jego pochodne bike and ride, park and go oraz strefy krótkiego parkowania kiss and ride są popularne i z powodzeniem funkcjonują w krajach Europy Zachodniej, Południowo–Wschodniej Azji czy USA. W Polsce są one dopiero w fazie tworzenia się. W większości dużych miast istnieją plany lokalizacji obiektów tego typu oraz już dość liczne (np. Warszawa) działające z większym lub mniejszym powodzeniem.Opracowanie poddaje analizie pochodzenie terytorialne oraz liczbę kierowców korzystających z parkingu przesiadkowego w ramach wrocławskiego systemu park and ride. Ponadto wskazuje alternatywne miejsca do lokalizacji parkingów przesiadkowych. Cele badawcze zrealizowano w oparciu o dane ilościowe pochodzące z codziennego monitoringu parkingu park and ride zlokalizowanego przy Stadionie Miejskim we Wrocławiu, analizie map systemu transportowego i transportu publicznego Wrocławia, zawartych w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego (2010). Ponadto uwzględniono doświadczenia w planowaniu i funkcjonowaniu parkingów przesiadkowych w krajach Europy Zachodniej oraz USA. Główny rezultat opracowania wskazuje, że we Wrocławiu potrzebna jest rewizja obecnych planów dotyczących lokalizacji parkingów przesiadkowych. Nie ulega wątpliwości, że powinny one działać w ramach już funkcjonujących obiektów o charakterze usługowym posiadających infrastrukturę parkingową (np. wielkopowierzchniowe obiekty handlowe, sportowe, turystyczne, place giełdowe, cmentarze). Wymaga to realizacji kompleksowej polityki transportowej, w tym istotnej poprawy jakości transportu zbiorowego, a zwłaszcza czasów przejazdu. Potwierdza to analiza parkingu przy Stadionie Miejskim, który mimo dobrej lokalizacji i regionalnego obszaru oddziaływania nie jest wykorzystywany w pełni, jako parking przesiadkowy.

Słowa kluczowe: parkingi przesiadkowe, obszar oddziaływania, lokalizacja, P+R

 

Igor Gisterek

Alternatywny środek transportu metropolitalnego dla Wrocławia

Streszczenie: Okresowo pojawiają się na łamach prasy fachowej i ogólnej rozważania na temat celowości budowy metra we Wrocławiu. Ostatnio zaprezentowane przez Biuro Rozwoju Wrocławia opracowanie zawiera koncepcję budowy systemu mierzącego 36 kilometrów tras i liczącego 34 stacje. W artykule przedstawiono wcześniejsze koncepcje systemu szybkiej kolei miejskiej. Zamieszczono też rozważania na temat obecnie obowiązującej koncepcji. Opisano i omówiono wybrane założenia przyjęte podczas formułowania tego dokumentu oraz wynikające z nich rozwiązania, zagrożenia i wnioski. Przytoczono podstawowe zasady dotyczące współistnienia transportu zbiorowego i indywidualnego oraz obliczania sumarycznego czasu podróży z uwzględnieniem różnic pomiędzy liniami tramwajowymi czy autobusowymi a trasami metra. Następnie przedstawiono wybrane cechy alternatywnych w stosunku do podziemnego metra systemów szybkiego transportu miejskiego. Szczegółowo opisano cechy mało znanego, a posiadającego istotne zalety systemu Aerobus, będącego połączeniem wybranych cech kolei linowej i podwieszonej ze specyficzną konstrukcją drogi szynowej. Stwierdzono jego przydatność w obsłudze dużych ośrodków miejskich, których warunki finansowe lub wielkość strumieni pasażerskich nie pozwalają na rychłą budowę metra. Przedstawiono koncepcję budowy pierwszej linii w tym systemie we Wrocławiu. Wyznaczono przebieg trasy z rozmieszczeniem stacji, uzasadniając go obsługą wielkich generatorów ruchu i ważnych węzłów przesiadkowych. Za pomocą stosownych obliczeń oszacowano przewidywane czasy jazdy, podkreślając ich konkurencyjność w stosunku do istniejących środków transportu. Całość podsumowano krótkimi rozważaniami ekonomicznymi. Na zakończenie zamieszczono ogólne wnioski.

Słowa kluczowe: transport miejski, metro, Aerobus

 

Bąk Radosław

Dylematy stosowania „zielonej strzałki”

Streszczenie: Artykuł omawia problem stosowania sygnału dopuszczającego skręcanie w kierunku wskazanym strzałką (sygnału S-2). Aktualizacja przepisów wykonawczych dotyczących sygnalizacji świetlnej z 2008 roku dopuściła ponownie możliwość stosowania kolizyjnych w czasie sygnałów skrętu warunkowego. W skutek zmian przepisów, na podobnych skrzyżowaniach z sygnalizacją, sygnał S-2 może dopuszczać ruch relacji skrętnej jako bezkolizyjny, częściowo bezkolizyjny lub kolizyjny. Jednocześnie dotąd nie oszacowano, jaki wpływ na zachowania kierujących i bezpieczeństwo ma stosowanie takiego, nie zawsze jednoznacznego rozwiązania. Jako tło do opisu poruszanego problemu przedstawiono zasady stosowania odpowiedników sygnału S-2 w innych krajach (USA, Niemcy, Francja). W drugiej części artykułu zaprezentowano wyniki wstępnych badań zachowań kierujących wjeżdżających na skrzyżowanie podczas nadawania sygnału dopuszczającego skręt w kierunku wskazanym strzałką. Wyniki badań wskazują na niską skłonność kierujących do korzystania z zielonej strzałki w sposób przepisowy. Ponadto część wjazdów wykonywana jest w trakcie sygnału zabraniającego. Na podstawie literatury zagranicznej oraz wstępnych wyników badań zaproponowano kryteria wykluczające i opcjonalne, mające na celu wspomaganie podjęcia decyzji o stosowaniu sygnałów S-2 umożliwiających kolizyjny przejazd przez skrzyżowanie relacji skrętu w prawo.

Słowa kluczowe: inżynieria ruchu, skrzyżowanie z sygnalizacją świetlną, sterowanie ruchem, zielona strzałka, bezpieczeństwo ruchu

 

Michał Wójcicki

Projekt kolejowy „Stuttgart 21”

Streszczenie: Celem artykułu jest zaprezentowanie jednego z największych i najbardziej kosztownych projektów kolejowych, realizowanych w ostatnich kilkunastu latach w Europie. Zakrojony na szeroką skalę projekt pod nazwą „Stuttgart 21” to wieloetapowe przedsięwzięcie infrastrukturalne, którego głównymi efektami będzie m.in. przeorganizowanie węzła kolejowego w mieście Stuttgart, budowa nowego podziemnego dworca kolejowego oraz przebudowa linii kolejowych w relacjach dalekobieżnych, a także rewitalizacja centralnych dzielnic Stuttgartu. Projekt „Stuttgart 21”, którego zakończenie planowane jest na rok 2021, ze względu na szeroki i skomplikowany zakres prac oraz wysokie koszty inwestycyjne wymaga zaangażowania wielu partnerów ze sfery publicznej, biznesu, a także sfery społecznej. Pokładane są w nim olbrzymie nadzieje władz samorządowych, regionalnych i krajowych na poprawę konkurencyjności wewnętrznej i zewnętrznej całego obszaru metropolitalnego Stuttgartu zarówno w wymiarze gospodarczym, przestrzennym, jak i społecznym.  W artykule zaprezentowano najważniejsze założenia projektu oraz spodziewane efekty wynikające z jego realizacji. Ponadto opisane zostały struktury zarządzania Regionem Stuttgart oraz polityki strategiczne w obszarze rozwoju transportu publicznego w regionie. Ważnym elementem artykułu jest wskazanie na istotną rolę procesu uspołeczniania założeń projektu. W wyniku wykorzystania przez organizatorów procesu inwestycyjnego różnorodnych, niejednokrotnie kosztownych form partycypacji społecznej, uzyskano jego społeczną akceptację, której brak na początkowym etapie inwestycyjnym mógł całkowicie wstrzymać jego realizację.

Słowa klucze: transport publiczny, kolej regionalna, polityka transportowa, rewitalizacja miasta, partycypacja społeczna.