Streszczenia do numeru 7/2012

Do pobrania: 7/2012 – wersja elektroniczna

 

Zofia Bryniarska

Wykorzystanie przystanków sieci publicznego transportu zbiorowego w Krakowie

Podróże w granicach administracyjnych miast mają najczęściej charakter obligatoryjny. Są realizowane pieszo, z wykorzystaniem indywidualnych środków transportu lub publicznego transportu zbiorowego. Wzrost znaczenia motoryzacji indywidualnej wynika z jednej strony z większej dostępności samochodów, a z drugiej ze wzrostu znaczenia czasu i poszukiwania przez pasażerów wygodnych i szybkich sposobów przemieszczania. Aby zwiększyć atrakcyjność publicznego transportu zbiorowego trzeba nie tylko zwiększać ofertę w postaci liczby wykonywanych kursów autobusów lub tramwajów, ale również zapewnić wygodne, czy chociażby akceptowane przez pasażerów możliwości rozpoczynania i kończenia przejazdów tymi środkami oraz zmiany środka transportu. W artykule, kontynuując problem wykorzystania przystanków wyłącznie w komunikacji tramwajowej, wyłącznie w komunikacji autobusowej w Krakowie oraz w komunikacji podmiejskiej przedstawiono ocenę wielkości sieci publicznego transportu zbiorowego oraz ocenę dostępności sieci przy wykorzystaniu wskaźników dostępności przestrzennej i demograficznej. Korzystając z pomiarów napełnienia środków transportu przeprowadzono ocenę liczby pasażerów korzystających w typowym dniu roboczym ze wszystkich przystanków sieci publicznego transportu zborowego w Krakowie. Dokonano klasyfikacji przystanków ze względu na liczbę pasażerów wsiadających i wysiadających. Wskazano na nierównomierne obciążenie przystanków i wysoką koncentrację ich wykorzystania.

Słowa kluczowe: transport pasażerski, publiczny transport zbiorowy, przystanek komunikacyjny

 

Bartłomiej Derda,  Aleksandra Pawlak- Burakowska

Analiza  międzynarodowego i regionalnego rynku przewozów lotniczych w Polsce w latach 2009- 2011

W artykule przedstawione zostały analizy wielkości przewozów na międzynarodowym i krajowym rynku lotniczym. Główny nacisk położony został na przewoźników lotniczych, oferujących swoje usługi na polskim rynku. Autorzy skupili się na możliwościach, jakie otwiera dla nich rynek krajowy. Omówiona została również struktura przewozów pasażerskich w Polsce. Pokazuje ona , iż w ostatnich latach udział przewoźników tradycyjnych w rynku waha się w okolicach 50%. Przeanalizowana została także struktura przewozów  międzynarodowych, zarówno  regularnych, jak i czarterowych w naszym kraju. Te drugie są bardzo ciekawe ze względu na bardzo dużą dynamikę zmian wśród firm oferujących swoje usługi. Ostatnia omówiona w artykule analiza dotyczy przewozów regionalnych w Polsce, które, dzięki pojawieniu się nowego taniego przewoźnika, mogą znacznie ożywić regionalny ruch lotniczy, a także przynieść spore zyski. Przedstawione w artykule analizy zostały przeprowadzone na podstawie danych udostępnianych zarówno przez przewoźników, jak  i porty lotnicze oraz Urząd Lotnictwa Cywilnego. Z analiz tych wynika, iż pomimo dużych obaw o wielkość przewozów lotniczych w związku z kryzysem w ostatnich latach, rynek lotniczy w Polsce stale się rozwija. Coraz szerzej promowane przewozy lotnicze stały się konkurencyjne dla innych środków transportu, nie tylko na trasach międzynarodowych, ale i krajowych. Jest to bardzo dobra wiadomość zarówno dla pasażerów, jak i dla regionalnych portów lotniczych, które wraz z dynamicznym wzrostem ilości oferowanych usług, również mogą się rozwijać.

Słowa kluczowe: przewozy lotnicze, przewozy czarterowe, przewozy regularne, przewozy regionalne

 

Krzysztof Płatkiewicz

Przestrzenne zróżnicowanie miejsc zamieszkania sprawców wypadków i kolizji drogowych w Krakowie

Celem badań było poznanie przestrzennego zróżnicowania miejsc zamieszkania sprawców wypadków i kolizji drogowych w Krakowie. Pracę oparto na analizie przestrzennej danych dotyczących miejsca zamieszkania 577 sprawców zdarzeń drogowych, które zdarzyły się na terenie Krakowa w 2010 roku, w znacznej większości na głównych ciągach komunikacyjnych. Materiał zebrany został przez funkcjonariuszy Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie. Na potrzeby badań wykorzystano próbę losową zdarzeń drogowych, w zależności od zadysponowania patrolu przez dyżurnego. Najwyższą gęstością zamieszkania sprawców zdarzeń drogowych cechują się północno-zachodnie dzielnice miasta z maksimum przypadającym na dzielnicę V (Krowodrza) oraz obszar Nowej Huty. Nadspodziewany jest udział w zdarzeniach drogowych sprawców zamieszkałych poza obszarem badań – łącznie blisko 36% wszystkich sprawców zdarzeń drogowych. Wśród sprawców pochodzących spoza Krakowa dominują mieszkańcy powiatu krakowskiego i szerzej – Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Uwidacznia się również wyższy udział sprawców zamieszkujących wzdłuż korytarza komunikacyjnego Katowice – Kraków – Rzeszów. Najwięcej zdarzeń drogowych wśród mieszkańców Krakowa ma miejsce w pierwszych 3 km oraz 5 minutach podróży, przy czym wpływ odległości i czasu podróży od miejsca zdarzenia na liczbę zdarzeń nie jest proporcjonalny. Obraz interakcji przestrzennych w Krakowie generalnie nawiązuje do liczby sprawców przeliczonych na 10 000 mieszkańców, ale są od tej zasady dość istotne wyjątki.

Słowa kluczowe: przestrzeń miejska, wypadki, kolizje drogowe, bezpieczeństwo

Tomasz Rokita, Paweł Wierzbicki

Koncepcja modernizacji kolei linowej Goryczkowa

W artykule przedstawiono wyniki prac nad projektem koncepcyjnym modernizacji napowietrznej kolei linowej w kotle Goryczkowym. Scharakteryzowano koleje linowe funkcjonujące obecnie w rejonie Kasprowego Wierchu, omawiając historię budowy, aspekty technologiczne oraz główne problemy eksploatacyjne. Szczegółowo przeanalizowano koncepcję modernizacji kolei w kotle Goryczkowym. Analizie, uwzględniającej aspekty technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne (w tym położenie na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego) oraz wygodę użytkowania, poddane zostały cztery możliwe warianty tras kolei, jak również związane z tym lokalizacje stacji dolnej i górnej. Koncepcja uwzględnia również potencjalny przebieg tras narciarskich po przebudowie kolei. Dla każdego z wariantów przeprowadzono podstawowe obliczenia techniczne niezbędne na etapie tworzenia projektu koncepcyjnego kolei. Wyniki tych obliczeń zestawiono w tabelach. Przedstawiono również wizualizację koncepcji modernizacji kolei Goryczkowa.Jako optymalny wariant modernizacji wybrano wyprzęganą kolej 4-osobową o długości około 1770 metrów, pokonującą wysokość prawie 650 metrów. Koncepcja przewiduje trasę z 22 podporami, na której poruszać będzie się 127 krzeseł, z prędkością 5 m/s. Przeanalizowano poszczególne aspekty techniczne, między innymi z uwzględnieniem prędkości jazdy kolei, zdolności przewozowej i czasu przejazdu krzesełka między stacjami. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom związanym z bezpieczeństwem użytkowników kolei i personelu obsługi zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie wymaganiami. Budowa nowej kolei w kotle Goryczkowym, mimo wielu trudności, wydaje się być uzasadniona, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom potencjalnych użytkowników i udostępniając w szerszym zakresie unikalne w skali kraju tereny narciarskie.

Słowa kluczowe: koleje jednolinowe, koleje krzesełkowe, transport narciarski

 

Beata Wieteska-Rosiak

Problematyka lokalizacji parkingów wielopoziomowych na osiedlach mieszkaniowych  z wielkiej płyty

Rozwój transportu spowodował wzrost liczby samochodów osobowych. Zjawisko to przyczyniło się do pogłębienia problemów z parkowaniem w miastach oraz na osiedlach mieszkaniowych z wielkiej płyty. Coraz więcej osiedli boryka się z problemami związanymi z nadmierną liczbą pojazdów parkujących przy blokach. Fakt ten przyczynia się do: pogorszenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, zastawiania dróg pożarowych, chodników i terenów zielonych, zmniejszając tym samym jakość życia mieszkańców. Artykuł ma na celu omówienie wybranych dróg postępowania przez podmioty odpowiedzialne za politykę parkingową w miastach. Rozwiązania są różne i zależne od kryterium, jakim jest czas. W perspektywie krótkookresowej działania polegają na przejmowaniu otwartych przestrzeni, często terenów zielonych, placów zabaw, na tereny pod budowę parkingów jednopoziomowych oraz parkingów przyblokowych. Wśród inicjatyw długookresowych wymienia się budowę parkingów wielopoziomowych, przy równoczesnym ograniczaniu liczby miejsc parkingowych na osiedlach. Do korzyści z uwalnianiu osiedli mieszkaniowych z pojazdów, należy poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym, zmniejszenie zanieczyszczeń oraz odzyskiwanie terenów rekreacyjnych na potrzeby dzieci, młodych i starszych osób.

Słowa kluczowe: problemy parkingowe, polityka parkingowa, osiedla z wielkiej płyty, jakość życia

 

Andrzej Rudnicki,  Adam Tułecki

Kolejka Piwniczna – Szczawnica instrumentem integracji uzdrowisk Beskidu Sądeckiego

Artykuł omawia projekt Europejskiej Inicjatywy EUREKA „Ekologiczna kolejka górska elementem zrównoważonego rozwoju regionu turystycznego w Polsce” dotyczący kolejki wiążącej Piwniczną ze Szczawnicą. Program EUREKA jest formą działania strategicznego, mającego na celu wdrażanie nowych technologii dla podtrzymywania znaczenia i dalszego rozwoju przemysłu turystycznego i wypoczynkowego, jak i dla podnoszenia poziomu życia obywateli Europy. Po przedstawieniu partnerów oraz zakresu projektu, scharakteryzowane zostały miejscowości, które ma obsłużyć i powiązać planowana kolejka. Niezwykła atrakcyjność obu miejscowości sprawia, że generują znaczny ruch turystyczny, uzdrowiskowy, letniskowy i narciarski. Zidentyfikowano odzwierciedlenie idei kolejki w obowiązujących dokumentach strategicznych i planistycznych. Wyspecyfikowano różnorodne, bardzo liczne funkcje komunikacyjne i rozwojowe, w tym integracyjne, zamierzonej kolejki. Ogólnie scharakteryzowano sytuacyjno-wysokościowe ukształtowanie jej trasy oraz konstrukcje pojazdu. Opisano zasady i przykłady tworzenia rozkładów jazdy. Przedstawiono autorską propozycję procedury wyznaczania prognostycznych potoków pasażerskich na trasie kolejki oraz przytoczono wybrane wyniki obliczeń.   Dokonano syntezy wniosków z analizy oddziaływania kolejki na środowisko, wskazując zarówno na niekorzystne, jak i korzystne aspekty budowy i funkcjonowania tej inwestycji.  Wynik analizy finansowej i ekonomicznej przy przyjętych założeniach wskazuje, że przedsięwzięcie może być  efektywne, gdyż roczne wpływy będą przekraczać koszty eksploatacyjne, a okres zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych wyniesie około 25 lat, co dla przedsięwzięć infrastrukturalnych o takim charakterze jest wynikiem zadawalającym. Artykuł kończy zestawienie licznych spodziewanych pozytywnych efektów projektu i jego potencjalny wpływ na rozwój techniki transportowej.

Słowa kluczowe: lokalny transport zbiorowy, kolejka górska, integracja funkcjonalno-przestrzenna, miejscowości turystyczno-uzdrowiskowe.