Spis treści i streszczenie numeru 6/2016
Do pobrania: 6/2016 – wersja elektroniczna
Spis treści
Andrzej Krych – Człowiek zmotoryzowany w podziale modalnym
Piotr Sawicki, Przemysław Kupka – Ustalanie lokalizacji zajezdni tramwajowej w systemie komunikacji miejskiej z zastosowaniem metody wspomagania decyzji
Mariusz Dudek – Analiza zmienności napełnień samochodów osobowych na wlotach do dużego miasta na przykładzie zachodniej części Krakowa
Jacek Chmielewski, Tomasz Szczuraszek – Model transportowy Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Partnerstwa
Maciej Kruszyna – Podział zadań przewozowych w ujęciu problemowym
Wacław Jastrzębski – Blaski i cienie statystyki GEH do oceny poprawności modeli ruchu
Norbert Chamier-Gliszczyński – Model mobilności użytkowników miast dla potrzeb działań transportowych
Streszczenia
Andrzej Krych
Człowiek zmotoryzowany w podziale modalnym
Streszczenie: Postuluje się rozszerzenie konwencjonalnych badań kompleksowych podróży, w celu skuteczniejszego modelowania i prognozowania zachowań osób zmotoryzowanych w obszarach zurbanizowanych i formowania zintegrowanych prognoz, strategii rozwojowych oraz polityk mobilności. Przy powszechnym dostępie do indywidualnego pojazdu bardziej szczegółowe objaśnienie warunków, struktury i sytuacji decyzyjnej użycia lub zaniechania użycia pojazdu wydaje być się kluczem, zarówno dla rozwoju teorii, jak najbardziej efektywnej i skutecznej praktyki. Zwraca się uwagę na możliwość zdefiniowania normatywnej produkcji ruchu indywidualnego przez respektowanie wielu nisz popytu bez alternatywnego wyboru, jako istotnego punktu odniesienia, związków ruchu z parkowaniem, zwłaszcza w miejscach niepublicznych oraz konieczność operowania roczną pracą transportową w badaniu projektów transportowych. Omówione są niezbędne ku tym zadaniom dane, charakterystyki i relacje w poziomach badań i analiz ze wskazaniem potencjalnie szerokich ich zastosowań.
Słowa kluczowe: modelowanie i prognozowanie ruchu, motoryzacja, polityka mobilności
Piotr Sawicki, Przemysław Kupka
Ustalanie lokalizacji zajezdni tramwajowej w systemie komunikacji miejskiej z zastosowaniem metody wspomagania decyzji
Streszczenie: Artykuł dotyczy problemu ustalenia lokalizacji zajezdni tramwajowej w systemie transportowym miasta. Autorzy zaproponowali pięcioetapową procedurę podejmowania decyzji w tym zakresie, składającą się z: formułowania kryteriów oceny, modelowania alternatywnych lokalizacji, wyznaczania wartości kryteriów, wyboru metody wspomagania decyzji wraz z budową modelu preferencji i ostatecznego uszeregowania wariantów. W artykule przedstawiono również uniwersalny zbiór kryteriów, stanowiący podstawę ustalenia lokalizacji zajezdni. Zbiór ten składa się z pięciu głównych kryteriów i trzech podkryteriów, odnosząc się do aspektów ekonomicznych, społecznych i technicznych. Problem ustalania lokalizacji zajezdni został przeanalizowany i rozwiązany dla tramwajowego systemu transportu w Poznaniu, a uzyskane rozwiązanie zostało porównane z podjętą decyzją lokalizacyjną.
Słowa kluczowe: transport pasażerski, lokalizacja zajezdni, wspomaganie decyzji, metoda AHP
Mariusz Dudek
Analiza zmienności napełnień samochodów osobowych na wlotach do dużego miasta na przykładzie zachodniej części Krakowa
Streszczenie: W ostatnich latach postępuje intensywny rozwój obszarów podmiejskich wokół dużych miast. Powoduje to znaczący wzrost potoków ruchu do miasta. W obsłudze transportowej tych obszarów bardzo często obserwuje się duży udział zmotoryzowanego transportu indywidualnego. Jest to spowodowane dynamicznym rozwojem motoryzacji. Jednym z działań, jakie należy podjąć w ramach polityki transportowej na tych obszarach, winno być zwiększenie napełnienia samochodu osobowego. Z tego powodu należy lepiej poznać czynniki wpływające na intensywność wykorzystania transportu indywidualnego. Przeanalizowany będzie wpływ pory roku na napełnienie samochodu czy też wielkości natężenia ruchu na poszczególnych drogach. Na zakończenie podjęto próbę estymacji wielkości napełnienia samochodu osobowego.
Słowa kluczowe: transport indywidualny, transport podmiejski, zapełnienie samochodu,
Jacek Chmielewski, Tomasz Szczuraszek
Model transportowy Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Partnerstwa
Streszczenie: W artykule opisano założenia i konstrukcję modelu transportowego opracowanego na potrzeby studium transportowego Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Partnerstwa (B-TOP) [1], w którym zintegrowano dwa niezależne modele miejskie, uwzględniono obszary podmiejskie, wiejskie oraz wzajemne powiązania pomiędzy obu sąsiedzkimi miastami. W modelu odtworzono wszystkie formy transportu, w tym m.in. ruch pieszy, rowerowy oraz środkami transportu publicznego kolejowego, tramwajowego i autobusowego. Model ten został zastosowany do diagnozy funkcjonowania transportu w analizowanym obszarze, analizy SWOT oraz opracowania modeli prognostycznych dla różnych scenariuszy rozwoju gospodarczego analizowanego obszaru. Modele te zostały z powodzeniem zastosowane do opracowania koncepcji rozwoju systemów transportowych B-TOP.
Słowa kluczowe: studium transportowe, model ruchu, potrzeby transportowe
Maciej Kruszyna
Podział zadań przewozowych w ujęciu problemowym
Streszczenie: W literaturze przedmiotu (teoria) modeluje się wybór środka lokomocji (parametr „podział zadań przewozowych”) z uwzględnianiem odmiennych motywacji podróży, kategorii osób, czasu i trasy przejazdu. Tymczasem w dokumentach o charakterze użytkowym (praktyka) podział zadań przewozowych traktowany jest jako prosty wskaźnik charakteryzujący na przykład cele projektu (polityki) bez różnicowania go w wyżej wymienionych aspektach. Autor zwraca uwagę na problemy interpretacji podawanych wartości podziału zadań przewozowych między innymi w kontekście oceny efektywności wdrażanych rozwiązań względem zakładanych celów oraz proponuje uszczegółowienie zasad stosowania tego parametru.
Słowa kluczowe: podział zadań przewozowych, parametry oceny polityk mobilności, strefowanie
Wacław Jastrzębski
Blaski i cienie statystyki GEH do oceny poprawności modeli ruchu
Streszczenie: Artykuł omawia możliwości stosowania statystyki GEH do oceny poprawności modeli ruchu. Statystyka ta nosi nazwę od Geoffreya E. Haversa, który zastosował ją w trakcie prac nad modelem ruchu dla Londynu w latach 70. ubiegłego wieku. Jest to formuła empiryczna, która dla niskich wartości dopuszcza większe odchylenie od pomiaru, a dla wysokich mniejsze. Statystyka GEH jest zalecana przez brytyjskie wytyczne projektowania dróg i mostów i inne wytyczne do oceny poprawności modeli transportowych. W artykule podjęto dyskusję na temat konieczności stosowania różnych wartości granicznych GEH w zależności od rozkładu wielkości ruchu uzyskiwanych w pomiarach.
Słowa kluczowe: modele ruchu, ocena modeli ruchu, statystyka GEH
Norbert Chamier-Gliszczyński
Mobility model of urban users for the needs of transport activities
Streszczenie: W rozwiązywaniu miejskich problemów transportowych wykorzystywane są różnego rodzaju działania transportowe: od legislacyjnych do praktycznych, realizowanych na danym obszarze miejskim. Elementem wspólnym wszystkich działań jest mobilność użytkowników miast. Wyszczególnione pojęcie mobilności zostało zdefiniowane w dokumentach unijnych jako nowa kultura mobilności w mieście. W artykule podjęto próbę sformalizowania modelu mobilności użytkowników miast w sposób umożliwiający podjęcie badań w kierunku oceny poszczególnych działań transportowych na płaszczyźnie społecznej, środowiskowej i ekonomicznej.
Słowa kluczowe: mobilność, użytkownik miast, transport