Spis treści i streszczenie nr 3/2020
Do pobrania: 3/2020 – wersja elektroniczna
Spis treści
Andrzej Krych – Konceptualna wizja tramwaju w historycznym procesie rozwoju
Streszczenie
Andrzej Krych
Konceptualna wizja tramwaju w historycznym procesie rozwoju
Streszczenie: W artykule zaprezentowano historię kształtowania się współczesnych sieci tramwajowych od początków postępu w kształtowaniu toru, poprzez problemy konstruowania pojazdów szynowych, poszukiwanie optymalnego napędu, miejsce transportu szynowego w sieciach transportu miejskiego aż do wielkiego krachu w sieciach tramwajów amerykańskich. Istotą innowacji jest nie tylko technologia, ale środowisko ekonomiczne, prawne, materialne i polityczne. W procesie rozwoju rodzi się wiele alternatywnych możliwości. Komunikacja szynowa jednak, na każdym etapie rozwoju, wykorzystywała swoje energetyczne walory dzięki intuicji i wyobraźni wynalazców, eksperymentatorów i producentów. Sprzyjał im splot wielu okoliczności, ale także przeszkody wynikające z bezwładności zastanych struktur prawnych, ekonomicznych i politycznych. W przeglądzie najważniejszych wydarzeń ważne jest ich tło: więzi między innowatorami, przepływ innowacji w świecie, uwarunkowania prawno-ekonomiczne, koszty i korzyści interwencji, uwarunkowania lokalne i zewnętrzne. Ostatni rozdział opisanej historii zawiera analizę regresu i załamania światowej ekspansji komunikacji tramwajowej pół wieku temu. Przesłanki tego kryzysu są daleko szersze niż jego współcześnie odczytywana narracja. Pozwalają się zastanowić, czy współczesny świat, a w nim i my sami, wyciągnął z niej jakieś wnioski i czy potrafimy odwrócić bieg zdarzeń.
Słowa kluczowe: historia transportu, transport publiczny, tramwaj, innowacje