Spis treści i streszczenie numeru 3/2013

Do pobrania: 3/2013 – wersja elektroniczna

Spis treści

Rymsza Barbara, Stanisław W. Gawroński, Helena Gawrońska – Fitoremediacja szansą na przyjazne środowisko wokół dróg i ulic

Beata Wieteska-Rosiak – Zrównoważony transport w przedsiębiorstwach międzynarodowych

Bożena Grad, Ewa Ferensztajn-Galardos, Renata Krajewska – Innowacyjne rozwiązania w miejskim transporcie zbiorowym na przykładzie miasta Radomia

Waldemar Parkitny – Analiza parametrów parkingów realizowanych przez kolej w Polsce południowo – wschodniej

Michał Kowalski,  Szymon Wiśniewski – Ocena możliwości realizacji transportu zbiorowego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Łodzi na terenie kształtującego się Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego

 

Streszczenia

Rymsza Barbara, Stanisław W. Gawroński, Helena Gawrońska,

FITOREMEDIACJA SZANSĄ NA PRZYJAZNE ŚRODOWISKO WOKÓŁ DRÓG i ULIC

Streszczenie: Fitoremediacja to nowoczesna technologia z pogranicza ochrony środowiska i inżynierii komunikacyjnej, która umożliwia oczyszczania środowiska ze szkodliwych zanieczyszczeń zawartych w powietrzu.

Transport drogowy jest głównym źródłem metali ciężkich w terenie zurbanizowanym, dlatego powierzchnie sąsiadujące z jezdniami są znacznie bardziej zanieczyszczone niż stanowiska bardziej oddalone. Podwyższone stężenie metali ciężkich stanowi niebezpieczeństwo dla mieszkańców, którzy przebywają w pobliżu jezdni, gdzie pył z zanieczyszczonej powierzchni może być unoszony przez ruch powietrza.

Niekorzystny wpływ zanieczyszczeń powietrza na samopoczucie, zdrowie i życie człowieka został potwierdzony w wielu publikacjach medycznych. Jednym z najbardziej niebezpiecznych zanieczyszczeń wdychanych przez człowieka są mikropyły (ang. particular matters, PM). W wypadku, gdy zanieczyszczenia zostały wyemitowane do atmosfery, jedyną możliwą alternatywą oczyszczenia powietrza jest wykorzystanie biotechnologii środowiskowej – fitoremediacji, czyli uprawy takich roślin, na powierzchni których osadzają się mikropyły. Badania naukowe dotyczące selekcji najbardziej efektywnych gatunków lub odmian do akumulacji PM w terenie zurbanizowanym są jak dotąd rzadko prezentowane w literaturze.

Zastosowanie fitoremediacji w przestrzeni miejskiej jest możliwe dzięki wykorzystaniu nowych rozwiązań dotyczących zagospodarowania poboczy i pasów dzielących dróg i ulic, zarówno w miastach, jak i na terenach pozamiejskich.

W artykule jest mowa o fitoremediacji w przestrzeni dróg i ulic.

Jest duża szansa na to, że wobec rosnącej świadomości na temat znaczenia działań proekologicznych ta nowoczesna propozycja, jaką jest fitoremediacja, zyska aprobatę społeczną.

Słowa kluczowe: fitoremediacja, zanieczyszczenia od transportu, ochrona powietrza

 

Beata Wieteska-Rosiak,

Zrównoważony transport w przedsiębiorstwach międzynarodowych

Streszczenie: Rozwój miast i regionów, wzrost konsumpcji społeczeństwa i produkcji w przedsiębiorstwach i związanym z tym transportem ładunków pogłębił problemy transportowe, takie jak: zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, kongestię, produkcję odpadów, zdarzenia drogowe, czy intensywne wykorzystanie paliw kopalnianych. Ich występowanie negatywnie wpływa na całe społeczeństwo, gospodarkę i jakość środowiska. Obecnie coraz większego znaczenia nabiera koncepcja zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego transportu. Kreacja zielonego transportu osób i ładunków wymaga zaangażowania władz publicznych. Wśród narzędzi, jakie mogą wykorzystywać wymienia się np. budowę systemu Park and Ride, poprawę jakości przewozów kolejowych oraz promocję transportu kombinowanego w miejskim transporcie zbiorowym. Niezmiernie ważna przy tworzeniu transportu ekologicznego jest postawa przedsiębiorstw produkcyjnych, transportowych, logistycznych i spedycyjnych. Transport drogowy, kolejowy, lotniczy, morski i śródlądowy stanowi ważny element łańcucha dostaw i służy do przewozu surowców, materiałów, półproduktów i produktów. Wśród narzędzi wykorzystywanych przez firmy w działaniach na rzecz zrównoważonego transportu wymienia się: jak najlepsze wykorzystanie przestrzeni ładunkowej w środkach transportu, szkolenia pracowników w obszarze ekologicznej jazdy, wykorzystanie transportu kolejowego do przewozów ładunku, modernizację floty pojazdów, a także tworzenie koncepcji green buildings. Artykuł omawia koncepcję zrównoważonego transportu oraz wskazuje narzędzia wykorzystywane w przedsiębiorstwach międzynarodowych na rzecz redukcji emisji CO₂. Systematyczne i równoległe działania podejmowane w sektorze publicznym i prywatnym to lekarstwo na problemy transportowe miast i regionów.

Słowa kluczowe: zrównoważony transport, zrównoważony transport w przedsiębiorstwie, zrównoważony rozwój

 

Bożena Grad, Ewa Ferensztajn-Galardos, Renata Krajewska

Innowacyjne rozwiązania w miejskim transporcie zbiorowym na przykładzie miasta Radomia

Streszczenie: W artykule omówiono istotę i znaczenie karty miejskiej jako innowacyjnego rozwiązania przewidywanego do zastosowania, do jesieni 2014 roku, w miejskim transporcie zbiorowym w Radomiu. Karta miejska to największym skrócie: elektroniczny system przepływu danych i środków finansowych, który umożliwi pobieranie opłat za przejazd autobusami komunikacji miejskiej przy użyciu plastikowych kart z chipem. W początkowym okresie radomska karta miejska będzie służyła jako elektroniczny nośnik dla biletów okresowych obowiązujących w komunikacji miejskiej. Kartą będzie można posługiwać się także jak elektroniczną portmonetką i płacić nią za pojedyncze przejazdy autobusami. Nieco później władze Radomia zamierzają rozszerzyć funkcjonalność karty, tak by możliwe było kodowanie na niej dodatkowych usług. Po tej modyfikacji radomska karta miejska mogłaby zastąpić bilety parkingowe w Strefie Płatnego Parkowania Niestrzeżonego, legitymacje szkolne, studenckie, karty biblioteczne czy bilety wstępu na baseny Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Kartę będzie można doładowywać przez całą dobę w specjalnie do tego celu przeznaczonych automatach biletowych, a także poprzez Internet czy telefon komórkowy. Ponadto nowy system będzie zawierał moduł  Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (SDIP). Dzięki temu modułowi pasażerowie uzyskają informacje o rzeczywistym czasie przyjazdu autobusu lub o ewentualnych zmianach w rozkładzie jazdy. Nadzór i obsługę systemu pełnić będzie Centrum Nadzoru Ruchu, zlokalizowane w siedzibie organizatora przewozów – MZDiK Radom.

Słowa kluczowe: miejski transport zbiorowy, innowacje w transporcie, zarządzanie przewozami zbiorowymi , karta miejska

 

Waldemar Parkitny

Analiza parametrów parkingów realizowanych przez kolej w Polsce południowo – wschodniej

Streszczenie: Wzrastająca systematycznie, od wielu lat, liczba pojazdów w naszym kraju, w tym osobowych, powoduje nie tylko zwiększenie trudności z przemieszczaniem się po drogach, spowodowanych większym natężeniem ruchu, ale objawia się również problemami ze znalezieniem wolnych miejsc parkingowych, zwłaszcza w centrach dużych miast. Pewnym rozwiązaniem może być korzystanie z parkingów Park & Ride. Parkingi takie położone są zwykle na obrzeżach miast. Kierowcy korzystający z takich parkingów dojeżdżają do nich samochodami osobowymi, a następnie kontynuują podróż do centrum miasta pojazdami komunikacji zbiorowej. Sposób ten łączy w sobie zalety związane z wygodą podróży  samochodem osobowym oraz komunikacją zbiorową (często szybsze poruszanie się po wydzielonych pasach ruchu oraz brak konieczności poszukiwania wolnych miejsc parkingowych). Niestety, w naszym kraju jedynie Warszawa może pochwalić się systemem 12 parkingów typu Park & Ride oraz programem jego dalszej rozbudowy. W innych miastach zrealizowane są pojedyncze parkingi (np. oddany ostatnio parking w Krakowie) lub istnieją dopiero plany ich budowy.  Okazuje się jednak, że największym inwestorem realizującym parkingi P & R są spółki należące do PKP. Część z istniejących przy dworcach parkingów została zbudowana od początku jako parkingi P & R, niektóre z nich to zwykłe parkingi, które jednak są wykorzystywane przez kierowców dojeżdżających do pracy lub szkoły, jako parkingi przesiadkowe. W artykule dokonano przeglądu tych parkingów – zlokalizowanych w województwie małopolskim oraz podkarpackim – oraz analizy ich wyposażenia.. Dane pozyskano metodą wywiadów telefonicznych przeprowadzonych przez autora oraz poprzez analizę dokumentów uzyskanych odPKP S.A. Oddział Dworce Kolejowe i PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie.

Słowa kluczowe: parkingi, parkingi Park & Ride, system P & R,

 

Michał Kowalski, Szymon Wiśniewski

Ocena możliwości realizacji transportu zbiorowego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Łodzi na terenie kształtującego się Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego 

Streszczenie: Problemy instytucjonalizacji Obszarów Metropolitalnych, utrudniają efektywne zarządzanie nimi w wielu kwestiach, w tym na płaszczyźnie organizacji transportu zbiorowego.    Poruszane w pracy zagadnienia, o charakterze geograficznym, mają na celu diagnozę wpływu działalności Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji w Łodzi (MPK) (głównego wykonawcy w zakresie organizacji transportu publicznego przez Prezydenta Łodzi) na kształtowanie się Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego (ŁOM). W celu uzyskania diagnozy konieczne jest przeanalizowanie przestrzennego i demograficznego zasięgu oddziaływania MPK Łódź (w oparciu o zagadnienie dostępności mieszkańców do przystanków).  Dodatkowo przeanalizowano efektywność w oparciu o częstotliwość i czas przejazdu. Badanie oparto o metodologię umożliwiającą maksymalny, zdaniem autorów, stopień obiektywizmu przy tego typu badaniu. Trudność wyboru sposobu, w jakim powinno badać się zasięg przestrzenny oddziaływania przystanku, wynika z charakteru sieci osadniczej ŁOM. Stąd też, wyniki analiz oparto o 3 sposoby delimitacji granic zasięgu ekwidystanty wykreślającej przestrzeń, która może być ujęta jako zasięg oddziaływania przystanku, skąd realizowane są połączenia MPK. Przeprowadzone badania mają na celu lepsze rozpoznanie problematyki i wskazanie potrzeb ich kontynuacji. Lepsze zrozumienie tych zjawisk zwiększy potencjał aplikacyjny podobnych badań.    W świetle konfrontacji przeprowadzonych badań z analizami dotyczącymi spójności ŁOM, sieć połączeń realizowanych przez  MPK należy uznać za słabą i wymagającą bardzo daleko idących usprawnień. Większość gmin sąsiadujących z Łodzią ma z nią dość dobre połączenia. Sytuacja ta pogarsza się jednak w miarę oddalania od miasta, gdzie wciąż znaczna część mieszkańców nie ma dostępu do możliwości bezpośredniego przemieszczania się za pomocą zintegrowanego systemu komunikacyjnego. Wyniki badań umożliwiają wysnucie tezy, iż MPK, jako realizator zadań Zarządu Dróg i Transportu w Łodzi w zakresie organizacji lokalnego transportu, w tym momencie nie stanowi znaczącej roli w kształtowaniu się Obszaru Metropolitalnego.

Słowa kluczowe: Łódzki Obszar Metropolitalny, transport zbiorowy, dostępność transportowa